-
1 czas
dobre/złe/dawne czasy — good/bad/old times
w swoim czasie — in due time lub course
od czasu czas — +gen since (the time of)
w czasie czas — +gen during
od czasu do czasu — from time to time, (every) now and then
* * *miIns.pl. - ami; in idiomatic expressions -y1. (wymiar fizyczny, przemijanie) time; czas mija time passes l. goes by; czas płynie time flows; upływ czasu the flow of time; w czasie i przestrzeni in time and space; wehikuł l. maszyna czasu time machine; zegar pokazuje/odmierza czas a clock shows/measures time.2. (= odcinek czasu) period, time, hours; czas pracy working hours; czas wolny leisure time; przez cały czas all the time; przez ten czas during that time l. period; przez pewien czas for a time; po pewnym czasie after a time; ile mamy czasu? how much time do we have?3. przen. i w utartych zwrotach czas goi l. leczy rany time heals wounds; czas nas goni l. nagli we're pressed for time; czas pokaże only time will tell; czas pracuje dla mnie l. na moją korzyść I have time on my side; czas to pieniądz time is money; grać na czas play for time; ja mam czas I can wait; mamy dość czasu we have enough time (on our hands); nadrabiać stracony czas make up for lost time; nie ma czasu na... there's no time for...; nie tracić/nie marnować czasu lose/waste no time; spędzać czas spend one's time ( na czymś on sth) ( na robieniu czegoś doing sth); strata czasu waste of time; szkoda (czyjegoś) czasu it's a waste of (sb's) time; szmat czasu a long time; tracić l. marnotrawić czas waste one's time; wyścig z czasem race against time; wytrzymać próbę czasu stand the test of time; zabijać czas kill time; zyskać na czasie gain time.4. zw. pl. (= epoka, okres) times, period, days, years; czasy starożytne/prehistoryczne ancient/prehistoric times; ciężkie/trudne czasy hard/difficult times; dawnymi czasy lit. in olden days l. times; in days of yore; ostatnimi czasy lit. recently; po wszystkie czasy l. po wieczne czasy l. po wsze czasy forever (and a day); swego czasu once (upon a time); w czasach królowej Elżbiety in Queen Elizabeth's time; in Elizabethan times; w naszych l. obecnych czasach in our times, nowadays; w owym czasie at that time; za moich czasów in my time; bawić się za wszystkie czasy have the time of one's life; iść z duchem czasu move l. keep up with the times; jego czas się skończył his time is over.5. na czasie pot. fashionable, trendy, in.6. (= właściwa pora) (the right) time ( na coś for sth); jest czas na... there's time for...; nie czas na żarty it isn't the right time for joking; najwyższy czas high time; od czasu do czasu from time to time; do czasu only so long; uciekaj, póki czas run away while the going's good; zdążyć na czas be in time ( na coś for sth) ( żeby coś zrobić to do sth); przed czasem ahead of time; o czasie on time; po czasie behind time; w swoim czasie l. w stosownym czasie in due time; czas na mnie l. komu w drogę, temu czas I'd better go; time to go; it's (high) time I were on my way; nadszedł czas zapłaty the day of reckoning has come; rychło w czas iron. just in time.7. fiz., astron. (= system rachuby czasu) time; czas letni/zimowy summer/winter time; czas lokalny local time; czas słoneczny astron. solar time; czas strefowy zone time; czas Greenwich Greenwich mean time, GMT; czas uniwersalny universal time, UT; czas uniwersalny skoordynowany universal time coordinated, UTC; geologiczna skala czasu geol. geological time scale.8. gram. tense; czas teraźniejszy the present (tense); czas przeszły the past (tense), the preterite; czas przyszły the future (tense); czas zaprzeszły the past participle (tense).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czas
-
2 spędzać
impf ⇒ spędzić* * *(-am, -asz); perf -ić; vt(czas, wakacje) to spend; (owce, ludzi) to round up* * *ipf.spędzić pf.1. (= przepędzać) drive away; spędzać płód med. procure l. produce an abortion; spędzać psa z łóżka shoo the dog off the bed; myśl o budowie domu spędza mi sen z powiek the thought of building a house keeps me awake at night; I shiver at the thought of building a house.2. ( gromadzić) round up, gather.3. ( czas) spend; spędziliśmy miło czas we had a good time; wakacje spędziliśmy nad morzem we spent the holidays at the seaside.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spędzać
-
3 spę|dzić
pf — spę|dzać impf vt 1. (przeżyć) to spend [rok, urlop]- spędzić dwa lata za granicą to spend two years abroad- spędzać czas na robieniu czegoś to spend time doing sth- spędzić z kimś noc to spend a night with sb- przyjemnie spędzać czas to enjoy oneself- ulubione sposoby spędzania wolnego czasu favourite pastimes- całe życie/dzieciństwo spędził na wsi he spent all his life/childhood in the country2. (przegonić) to chase [sb/sth] off [osobę, zwierzę]- spędzić dzieci z ulicy to chase the children off a street- spędzić muchę ze stołu to flick a fly off the table- spędzić płód przest. to abort a foetus3. (zgromadzić) to round up [ludzi, więźniów]- spędzić krowy do obory to drive cows into the shed■ spędzać komuś sen z powiek [problem, pytanie] to give sb sleepless nightsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spę|dzić
-
4 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
5 wesoło
( śmiać się) cheerfully; (bawić się, spędzać czas) happily* * *adv.- elej cheerfully, joyfully, merrily; (bawić się, spędzać czas) happily; brać coś na wesoło take sth lightly; było bardzo wesoło there was a lot of fun; zrobiło mi się weselej na duszy sth l. sb lifted my spirits.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wesoło
-
6 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
7 bawić
1. (-wię, -wisz); vt(zajmować: gościa) to entertain; (rozweselać, ciekawić) perf; u- to entertain, to amuse2. vi(książk: gościć) to stay* * *ipf.1. (= zajmować, umilać czas) entertain; bawić dzieci play with children; bawić towarzystwo rozmową entertain the company with conversation.2. (= podobać się, zachwycać) amuse; to mnie już nie bawi it isn't funny anymore; bawić oko please the eye.3. lit. (= bywać, przebywać) stay ( u kogoś at sb's); bawić u przyjaciół z wizytą be at one's friends'; bawić na wsi u rodziny stay with one's family in the country; bawić tydzień w górach be on holiday in the mountains for a week.ipf.1. (spędzać czas na grze l. zabawie) play ( w coś (at) sth) ( z kimś with sb); bawić się z przyjaciółmi play with friends; bawić się lalkami/samochodzikami/piłką play with dolls/toy cars/a ball; bawić się w piratów/w dom/w chowanego play pirates/a family/hide-and-seek.2. (= uczestniczyć w zabawie towarzyskiej) dobrze się bawić have a good time; have fun; enjoy o.s.; nieszczególnie l. źle się bawić have a bad time; bawić się na przyjęciu enjoy a party; bawić się do białego rana have fun all night long; bawić się do upadłego have a night on the tiles; paint the town red.3. (= doświadczać uciechy l. rozrywki) have fun; bawić się czyimś kosztem have fun at sb's expense; bawić się z kimś jak kot z myszą play cat and mouse with sb.4. (= zajmować się czymś niedbale) toy, mess, fool around (kimś/czymś with sb/sth); nie ma się z tym co bawić there's no point in fooling around with it.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bawić
-
8 przepijać
impf ⇒ przepić* * *-am, -asz, przepić; perf; vt( pieniądze) to spend on drink* * *ipf.1. (pieniądze, czas) waste on drink.2. (= wznieść toast) pot. toast ( do kogoś sb).3. (= spędzać czas na piciu) drink, spend some time drinking; przepić całą noc spend the whole night drinking; wulg. piss the night away.ipf.pot. (= przesadzić z piciem) have had one too many.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przepijać
-
9 zabawiać
impf ⇒ zabawić1* * ** * *ipf.1. (= dostarczać rozrywki) entertain ( kogoś czymś sb with sth); zabawiać l. bawić gości entertain one's guests.2. lit. (= spędzać czas) stay; zabawić przejazdem u krewnych stay with one's relatives for a couple of days l. hours ( on one's way somewhere else).ipf.1. (= uprzyjemniać sobie czymś czas) amuse o.s.; wczoraj cały wieczór zabawiali się opowiadaniem dowcipów they spent the whole of last night amusing themselves by telling jokes.2. (= bawić się) have (good) fun, have a good time, enjoy o.s.; kiedy wróciłem do domu, całe towarzystwo zabawiało się w najlepsze when I came back home the whole company were having a jolly good time l. were enjoying themselves greatly; chciałem pójść na tę imprezę i trochę się zabawić, ale miałem zbyt dużo do zrobienia I wanted to go to that party and have some good fun but I had too much work to do; zabawiać się cudzym kosztem make jokes at sb else's expense.3. (= trudnić się) play at; czasem z nudów zabawiam się w ogrodnika sometimes I play at being a gardener when I'm bored.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > zabawiać
-
10 bezproduktywnie
adv. książk. (bez efektów) unproductively, unprofitably; (bezczynnie) idly- spędzać czas wolny bezproduktywnie to spend one’s free time unproductively- bezproduktywnie tracić czas to waste one’s time- maszyny stoją bezproduktywnie the machines stand idleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bezproduktywnie
-
11 przebywa|ć2
impf vi 1. (pozostawać jakiś czas) to stay- od kilku tygodni przebywa zagranicą he’s been abroad for several weeks- prezydent przebywa z oficjalną wizytą w Niemczech the president is paying an official visit to Germany- lubił przebywać dużo na świeżym powietrzu he liked spending a lot of time out of doors- niebezpieczny przestępca już od kilku dni przebywa na wolności a dangerous criminal has been at large for a few days now- zbyt długie przebywanie na słońcu może być niebezpieczne dla zdrowia staying in the sun for too long can be a health hazard2. (spędzać czas) to spend time (z kimś with sb)- chętnie przebywała z rówieśnikami she liked spending time with people her own age- lubił przebywać sam he liked spending time on his ownThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przebywa|ć2
-
12 mile
adv. grad. 1. (życzliwie) [przyjmować, uśmiechnąć się, witać] kindly, nicely- mile wspominać kogoś/coś to remember sb/sth fondly2. (przyjemnie) [chłodzić, spędzać czas] pleasantly- być mile zaskoczonym to be pleasantly surprised* * *adv( uśmiechać się) kindly; ( wspominać) pleasantly* * *adv.1. (= życzliwie) nicely, warmly; coś byłoby mile widziane sth would not come l. go amiss; jesteś tu zawsze mile widziany you are always welcome here, you have a standing invitation to visit us; mile wspominać coś/kogoś remember sth/sb fondly, recall sth/sb with fondness.2. (= przyjemnie) pleasantly; być mile zaskoczonym czymś be pleasantly surprised by sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mile
-
13 owocnie
adv. grad. [pracować, współpracować, spędzać czas] fruitfully* * *adv.fruitfully; (np. obradować) successfully, effectively.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > owocnie
-
14 pożytecznie
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pożytecznie
-
15 produktywnie
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > produktywnie
-
16 przyjemnie
adv. grad. pleasantly, nicely- przyjemnie urządzone mieszkanie a nicely a. pleasantly furnished flat- przyjemnie pachnący kwiat a flower with a nice fragrance- przyjemnie wyglądający człowiek a man with a nice appearance, a nice-looking man- przyjemnie spędzić urlop to have a nice holiday- było mu przyjemnie, kiedy słyszał komplementy he was pleased to hear compliments* * *byłoby mi bardzo przyjemnie — I'd be delighted, I would be delighted
* * *adv.nicely, pleasantly; przyjemnie spędzać czas have a nice time; jest przyjemnie it is nice; jak tu przyjemnie! it is so nice here!; byłoby mi bardzo przyjemnie I'd be delighted; przyjemnie jej się słucha she's a joy to listen to.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przyjemnie
-
17 spokojnie
Ⅰ adj. grad. 1. (bez emocji) [mówić, patrzeć, reagować, zachowywać się] quietly, calmly 2. (bez incydentów) uneventfully- święta minęły spokojnie the holidays passed uneventfully- w mieście było spokojnie the town was calm3. (monotonnie) calmly, placidly- rzeka płynęła spokojnie the river flowed placidly- muzyka brzmiała spokojnie the music was tranquil- poruszała się statecznie i spokojnie she moved deliberately and calmlyⅡ adv. (na pewno) easily- spokojnie zdasz egzaminy you’ll easily pass your exams- spokojnie zdążysz na pociąg you’ll easily catch your trainⅢ part. pot. czekam już tu spokojnie 10 godzin I’ve been waiting here a good ten hours Ⅳ inter. pot. tylko spokojnie! cool it! pot.* * *adv( z opanowaniem) calmly; ( powoli) slowly; ( w spokoju) quietly; ( bez pośpiechu) at leisure; ( bez problemów) smoothly* * *adv.at ease, calmly; form. composedly, placidly; ( upływać) slowly; (spędzać czas, płynąć) at leisure, relaxedly; ( mówić) levelly, at ease; (spać, żyć) peacefully; ( żyć) humbly, quietly; spokojnie (pocieszając, upominając kogoś) now, now; mógłbym spokojnie iść tam pieszo I might just as well walk there; najspokojniej w świecie zrobił sobie kawy he made himself some coffee, as if nothing had happened; można spokojnie powiedzieć... one can safely say...; spokojnie! cool it!, (just) calm down!, keep your hair l. shirt on!; tylko spokojnie! steady!, cut the rough stuff!; był tam spokojnie pół godziny pot. (= przynajmniej) he was there at least half an hour if not more.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spokojnie
-
18 wychodzić
(z domu, pokoju, wojska) to leave; ( spędzać czas poza domem) to go out; (o zdjęciach, słońcu, publikacji, włosach) to come out; ( o planach) to work (out); (o żyłach, bieliźnie) to showwychodzić (z pokoju) — ( patrząc od wewnątrz) to go out (of the room), to leave (the room); ( patrząc od zewnątrz) to come out (of the room)
wychodzić z opresji, długów — to get out of trouble/debt
wychodzić na zachód/na morze — to look west/(out) onto the sea
wychodzić z użycia/mody — to go out of use/fashion
wychodzić od kogoś — (o propozycji, inicjatywie) to originate with sb
wychodzić na idiotę — pot to be made to look like an idiot
wychodzić z siebie lub ze skóry — (pot: starać się) to bend lub lean over backwards (pot)
wyjść z siebie — (pot: stracić panowanie) to be beside o.s.
wychodzi na to, że... — it looks like...
* * *ipf.1. (= opuszczać jakieś miejsce) go out, come out; ( z domu) leave (home), go out; wychodzić po zakupy go shopping; wychodzić na spacer go for a walk; wychodzić naprzeciw kogoś meet sb half-way; wyjść kuchennymi drzwiami go out backstairs; wyjść na pierwsze miejsce go into the lead; wychodzić z roli pot. go out of role; wyjść na wolność be released, regain one's liberty; nie mogę wyjść z podziwu I'm lost of admiration; wyszedłem już z wprawy I'm out of practice, I'm a bit rusty; wyjść z obiegu go out of use l. circulation, fall into disuse; wychodzić z założenia, że... assume that...; wyjść za mąż get married, marry; wyjść z siebie pot. be beside o.s., blow one's top l. stack; nie może mi to wyjść z głowy I can't get it out of my head.3. (= występować skądś) leave.4. (= wydostawać się z trudnej sytuacji) free o.s., extricate o.s.; wychodzić z kłopotów free o.s. from difficulties; wychodzić z długów get out of debt; wyjść z wypadku cało get out of the accident unscathed, make it through the accident; wychodzić z czegoś zwycięsko come off victorious, come out top dog; wychodzić z czegoś z honorem come out of sth without loss of face; wychodzić z czegoś bez straty suffer no loss, come off well; wychodzić z czegoś bez skazy get off l. go unblemished; wychodzić z czegoś bez szwanku go l. get off scot-free; wychodzić z czegoś obronną ręką get the upper hand in sth, come off well in sth; dobrze na tym wyszedł he was all the better for it; wyjść na czysto l. na swoje break even; wyjść na czymś jak Zabłocki na mydle bring one's hogs l. pigs to a bad market.5. (= brać początek) descent, spring, start; propozycja wyszła od prezesa the suggestion came from the president.6. (= dawać się zauważyć) get out, come out; oczy wychodzą komuś na wierzch sb's eyes are popping; wyszło na jaw it came to light, it came out into the open; łakomstwo wyjdzie ci bokiem you'll be fed up with your greediness; wyszło szydło z worka he has shown the cloven foot.7. (= być ogłoszonym) come out; wyszedł rozkaz/zakaz the command/prohibition came out; wyszło rozporządzenie the ordinance came out.8. (= być wydrukowanym) issue from the press, come out; w jakim nakładzie wyszła ta książka what was print run of this book; tygodnik wychodzi co środa the weekly comes out every Wednesday; powieść wyszła spod pras drukarskich the novel came off the printing-press.9. (= być uformowanym) grow, turn out; wyjść na człowieka turn out a successful man; wyjść na idiotę make a fool of o.s.; źle wychodzę na zdjęciach I come out badly on photographs.10. (= być zrealizowanym) work out; nie wyszło it didn't work out; nie chce mi wyjść to zadanie I can't do this task, I can't solve this problem.11. pot. (= być na wyczerpaniu) run out, run short; wyszedł nam chleb we ran out l. short of bread.12. pot. (= dawać jakiś rezultat) yield a result; na jedno wychodzi it's all the same; niech wyjdzie mu to na zdrowie let it be all the better for him; wychodzi na to, że... it turns out that...13. ( o włosach) (= wypadać) fall out.15. tylko ipf. (= być skierowanym) face, look; okna wychodzą na zachód the windows face the west.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wychodzić
-
19 wystawać
( sterczeć) to protrude, to stick out* * *ipf.- aję -ajesz, - awaj1. (= wysuwać się poza jakąś granicę) protrude, stick out.2. (= spędzać czas stojąc) stand.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wystawać
-
20 bal|ować
impf vi pot., żart. 1. (b⇒ zabalowaćawić się na balu) to go to a ball- balować do białego rana to dance the night away (at a ball)2. (spędzać czas na zabawach) to go partying pot. (z kimś with sb) ⇒ zabalowaćThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bal|ować
- 1
- 2
См. также в других словарях:
czas — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. czassie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} okres wydzielony jakimiś wydarzeniami, zjawiskami itp.; wyodrębniona pora : {{/stl 7}}{{stl 10}}Czasy napoleońskie. Wiosna to… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas — m IV, D. u, Ms. czassie; lm M. y 1. zwykle blm «nieprzerwany ciąg chwil, trwania; jedna z podstawowych (obok przestrzeni) form bytu materii» Drogocenny, wolny, zajęty, stracony czas. Czas mija, płynie, upływa, leci, pędzi, ucieka. Czas leczy,… … Słownik języka polskiego
spędzać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, spędzaćam, spędzaća, spędzaćają, spędzaćany {{/stl 8}}– spędzić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb, spędzaćdzę, spędzaćdzi, spędź, spędzaćdzony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} zmuszać… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
bomblować — ndk IV, bomblowaćluję, bomblowaćlujesz, bomblowaćluj, bomblowaćował przestarz. «spędzać czas na pijatykach i hulankach, hulać; spędzać czas bezczynnie» ‹niem.› … Słownik języka polskiego
powsinoga — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mos VIIb, CMc. powsinogaodze {{/stl 8}}{{stl 7}} mężczyzna lubiący spędzać czas poza domem, włóczyć się; latawiec, włóczęga : {{/stl 7}}{{stl 10}}Ależ z niego powsinoga – nigdy nie mogę go zastać. {{/stl 10}}{{stl 20}}… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
bujać — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, bujaćam, bujaća, bujaćają, bujaćany {{/stl 8}}– bujnąć {{/stl 13}}{{stl 8}}dk IVa, bujaćnę, bujaćnie, bujaćnij, bujaćnął, bujaćnęli {{/stl 8}}{{stl 7}} poruszać coś luźnymi ruchami wahadłowymi, kołysać, huśtać … Langenscheidt Polski wyjaśnień
bąk — 1. pot. Opić się (czymś) jak bąk «napić się czegoś w dużej ilości»: Opiłem się jak bąk, już więcej nie mogę. Roz bezp 1998. 2. pot. Zbijać bąki «spędzać czas na próżnowaniu; próżnować»: (...) ciężko zapracowali na tę swoją pomyślność. Nie tak jak … Słownik frazeologiczny
plunąć — 1. pot. Pluć i łapać «spędzać czas bezczynnie, nie mieć nic do roboty»: Niby wakacje, letnia pora, beztroski żywot młodzieńczy. W piłkę grać, opalać się, pluć i łapać, co nas to wszystko obchodzi? A. Minkowski, Szaleństwo. 2. pot. Pluć sobie w… … Słownik frazeologiczny
pluć — 1. pot. Pluć i łapać «spędzać czas bezczynnie, nie mieć nic do roboty»: Niby wakacje, letnia pora, beztroski żywot młodzieńczy. W piłkę grać, opalać się, pluć i łapać, co nas to wszystko obchodzi? A. Minkowski, Szaleństwo. 2. pot. Pluć sobie w… … Słownik frazeologiczny
bąk — m III, DB. a, N. bąkkiem; lm M. i 1. pot. «trzmiel lub inny owad wydający w locie charakterystyczne buczenie» Bąki buczą grubym basem, zbierają pyłki z kwiatów. ◊ Opić się czymś jak bąk «napić się czegoś w dużej ilości» ◊ Zbijać bąki «spędzać… … Słownik języka polskiego
beztrosko — przysłów. od beztroski a) w zn. 1: Żyć wygodnie i beztrosko. Beztrosko spędzać czas. b) w zn. 2: Beztrosko podchodzić do poważnych zagadnień … Słownik języka polskiego